Một số điểm mới của Bộ Luật Hình sự năm 2015

Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018, gồm 26 chương, 426 điều, tăng 02 chương và 72 điều so với BLHS năm 1999. Một số điểm mới cơ bản của BLHS như sau:
1. BLHS năm 2015 nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương cải cách tư pháp của Đảng theo tinh thần đề cao hiệu quả phòng ngừa và tính hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội; tôn trọng và bảo đảm thực thi các quyền con người, quyền công dân được ghi nhận trong Hiến pháp năm 2013. Cụ thể:
 
- Hạn chế hình phạt tù, mở rộng theo hướng phạt tiền là hình phạt chính áp dụng với các tội ít nghiêm trọng và nghiêm trọng. Riêng các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, môi trường thì có thể áp dụng đối với tội rất nghiêm trọng.
 
- Hạn chế áp dụng hình phạt tử hình, chỉ áp dụng đối với tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác.
- Có sự điều chỉnh mạnh mẽ trong chính sách hình sự đối với người chưa thành niên phạm tội, đặc biệt là đối với các em từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi theo hướng bảo đảm lợi ích tốt nhất cho các em trên tinh thần bảo đảm yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm trong lứa tuổi thanh thiếu niên.
 
- Thu hẹp phạm vi xử lý hình sự đối với người có hành vi chuẩn bị phạm tội.
- Bổ sung chế định tha tù trước thời hạn có điều kiện với những quy định  chặt chẽ nhằm tạo cơ hội cho những phạm nhân tích cực cải tạo tốt trong quá trình chấp hành án ở cơ sở giam giữ được sớm trở về với gia đình và tiếp tục chứng tỏ sự cải tạo của mình trong môi trường xã hội bình thường có sự giám sát của chính quyền địa phương và xã hội.
 
- Kế thừa và phát triển những quy định nhằm bảo vệ lợi ích chính đáng của các đối tượng chính sách, đối tượng yếu thế trong xã hội như người đủ 70 tuổi trở lên, phụ nữ có thai, người khuyết tật, thân nhân liệt sĩ, người có công với cách mạng.
- Tăng cường bảo vệ các quyền con người, quyền công dân trên tinh thần Hiến pháp năm 2013 với những chế tài nghiêm khắc.
 
2. Những quy định của BLHS năm 2015 góp phần bảo vệ và thúc đẩy phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Lần đầu tiên trong lịch sử lập pháp hình sự nước ta, chế định trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại theo hướng hẹp cả về chủ thể lẫn về loại tội mà pháp nhân phải chịu trách nhiệm hình sự. Bộ luật đã sửa đổi cơ bản nhóm các tội phạm về môi trường theo hướng cụ thể hóa nghiêm khắc, các hành vi phạm tội gây ô nhiễm môi trường, trong đó có việc tăng mức phạt tiền. Pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự đối với 09 tội danh.
 
3.Những quy định của BLHS năm 2015 góp phần khắc phục những bất cập, hạn chế trong thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm; tạo cơ sở pháp lý vững chắc trong cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm có hiệu quả trong tình hình mới; góp phần tăng cường đấu tranh phòng, chống tham nhũng. BLHS đã sửa đổi, bổ sung nhóm các tội xâm phạm sở hữu theo hướng bảo đảm đối xử bình đẳng giữa chính sách xử lý hành vi xâm phạm tài sản của nhà nước với hành vi xâm phạm tài sản của cá nhân theo tinh thần của Hiến pháp 2013.
 
4. Những quy định của BLHS năm 2015 nhằm nội luật hóa các quy định có liên quan của điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, góp phần tăng cường hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng chống tội phạm. BLHS đã sửa đổi, bổ sung quy định về chuẩn bị phạm tội, tạo cơ sở pháp lý để chủ động ngăn chặn sớm tội phạm xảy ra, góp phần nâng cao hiệu quả phòng ngừa tội phạm, đồng thời phù hợp với tinh thần của Công ước chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia. Bộ luật cũng sửa đổi, bổ sung cơ bản cấu thành của tội mua bán người và tội mua bán người dưới 16 tuổi, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.
( Còn nữa...)
 

Nguồn tin: Ban Chính sách-Luật pháp